زینک ریچ نوعی آستر برای پوشش‌های ضدخوردگی است که در صنعت به کار می‌رود. استفاده متداوم و مکرر آستر زینک ریچ در صنایع مختلف، حصول نتایج مطلوب این آستر و نیز اجرای راحت و بدون دردسر آن، این آستر را در صف پوشش‌های ضدخوردگی و محافظتی پرمصرف قرار داده است. معمولاً زینک ریچ با لایه‌ای از پوشش رویه اپوکسی یا پلی یورتان بعنوان سیستم پوشش محافظ فلزی انتخاب میشود. این آستر چسبندگی مناسبی به روی سطوح فلزی دارد. زینک ریچ آستری با قیمت و خواص مناسب و یکی از محصولات شرکت آریا سطح تهران است.
*.زینک ریچ چیست؟
زینک ریچ حاوی درصد بالایی از گرد روی است و برای جلوگیری از خوردگی سطوح استیل و افزایش طول عمر آنها به کار می‌رود. خواص ضد خوردگی این آستر به دلیل وجود فلز روی به کار رفته در فرمولاسیون آن بوده که انتخاب مناسبی برای حفظ و خاصیت ضد خوردگی سازه های فلزی است. گرد روی با قربانی کردن خود از فرسوده شدن فلز جلوگیری می‌کند. گرد روی یک ماده ساخته شده از روی است که به شکل پودر هم عرضه میشود و به آن پودر روی هم می‌گویند. زینک ریچ از فلزات حفاظت کاتدی می‌کند مانند آبکاری سرد فلزات. در بیشتر صنایع، زینک ریچ برای جلوگیری از خوردگی زیر لایه های استیل به کار می رود. این روکش ها در بزرگراه ها و زیرساخت ها استفاده می شوند و در صنعت و وسابل نقلیه کاربرد دارند.
زینک ریچ به عنوان روکش رویه در استیل یا سطوح فلزی دیگر که در شرایط آب و هوایی سخت قرار دارند و نیز سطوحی که فرسودگی دائم دارند به کار می رود.
توضیحاتی درباره خاصیت ضد فرسودگی
زینک ریچ حفاظت کاتدی دارد، در حالی که رنگ های عادی با ایجاد حفاظ ضد نفوذ آب بین فلز و رطوبت هوا، باعث حفاظت می شوند. سلول کاتدی استیل را با روی محافظت می کند. همچنین روکش های روی از سطح حفاظت بازدارنده می کنند. هرچند زینک ریچ به عنوان روکش مستقل به کار می رود، اما اغلب همراه رنگ یا اپوکسی به عنوان روکش روی سطح استفاده می شود. این آستر زیر روکشی از اپوکسی یا پلی یورتان، یک لایه به صورت پشتیبان یا اضافه برای جلوگیری از خوردگی استیل فراهم می کند.
انواع زینک ریچ
دو نوع زینک وجود دارد:
• غیر ارگانیک: روکش های غیر ارگانیک روی با اسپری کردن به کار می روند. وقتی روکش رویه سطح استفاده نمی شود، روکش های غیر ارگانیک روی نسبت به روکش های ارگانیک روی که برای رویه سطح به کار نمی روند محافظت بهتری دارند.
• ارگانیک: روکش های ارگانیک روی معمولاً با برس، غلطک یا اسپری به کار می روند. وقتی به عنوان روکش رویه سطح به کار نمی روند به خوبی آستر غیر ارگانیک از استیل محافظت نمی کنند. برای روکش رویه سطح، روکش های ارگانیک روی به اندازه روکش های غیر ارگانیک محافظت می کنند. روکش های ارگانیک روی می توانند آستر روی یورتان عمل آمده با رطوبت باشند، که به راحتی در سطح به کار می روند.
رنگ های روی غیر ارگانیک و ارگانیک تا حدی در عملکرد متفاوتند. رنگ های غیر ارگانیک غنی از روی که با واکنش شیمیایی ملایم به استیل می چسبند به حلال مقاومند و دما را تا ۷۰۰ درجه فارنهایت (۳۷۵ سانتی گراد) تحمل می کنند. زینک ریچ‌ها ورقه ورقه، پوسته پوسته یا متورم نمی شوند، به راحتی متصل می شوند و نسبت به ارگانیک ها راحت تر تمیز می شوند. چگالی زینک ریچ تقریباً نصف چگالی روی در یک میل از روکش های گالوانیزه دسته ای است.
توضیحاتی درباره خاصیت ضد خوردگی
روی یک عنصر شیمیایی مهم است با عدد اتمی ۱۳ و در گروه ۱۲ جدول تناوبی قرار دارد. این عنصر از آن عناصر مهمی است که خود را فدا می کند و از آن در روند آبکاری استفاده می کنند تا با قربانی کردن خود باعث کنترل خوردگی شود. زینک ریچ اصولاً برای حفاظت سطوح فلزی از خوردگی به کار می رود و این کار را با حفاظت کاتدی در ازای قربانی کردن روی درون رنگ انجام می دهند. روکش زینک ریچ با افزودن یک آستر به کار می روند که به عنوان حفاظ دوم برای حفاظت سطح از خوردگی عمل می کند.
چرا زینک ریچ اپوکسی
زینک ریچ بهترین ماده چسبنده هم برای سطوح گالوانیزه جدید و هم سطوح گالوانیزه هوازده است. این آستر رویی بیش از ۷۵ سال است که در آمریکا و بیش از یک قرن است که در اروپا به کار می رود. یکی از دلایل اصلی موفقیت زینک ریچ آن است که هم حفاظت بازدارنده و هم حفاظت کاتدی دارند. در دهه ۱۹۶۰ مؤسسه آهن و فولاد آمریکا و شورای رنگ آمیزی سازه های فلزی تحقیقی انجام دادند که معلوم شد زینک ریچ بهتر از دیگر رنگ های هم نوع خود عمل می کنند. در سال ۱۹۷۰ بازبینی زینک ریچ که ۹ سال قدمت داشتند نشان داد از چسبندگی آن ها هیچ کم نشده است.
زینک ریچ ویژگی هایی شبیه به روکش روی گالوانیزه دارند. این رنگ ها با درصد بالای روی در فیلم خشک (یعنی پس از عمل آمدن)، با ویژگی های بازدارنده فلز روی ترکیب می شوند. گرد روی در رنگ با مواد چسبنده ارگانیک ترکیب می شود. این مواد چسبنده باعث می شوند ذرات روی در تماس با یکدیگر باقی بمانند به طوری که رنگ روی حفاظت کاتدی داشته باشد. طبق ای اس تی ام ای ۷۸۰ ، کاربرد زینک ریچ در تعمیر روکش های گالوانیزه آسیب دیده روشی تأیید شده است. زینک ریچ با حداقل ۶۵% روی، نقش های خاصی بر عهده دارند. آن ها در تعمیر روکش های گالوانیزه آسیب دیده فراوان استفاده می شوند زیرا کاربرد نسبتاً آسانی دارند.
نحوه استفاده از زینک ریچ
گرد روی مخلوط با مواد چسبنده ارگانیک و غیر ارگانیک را باید برس یا اسپری به کار برد. قبل از شروع کار باید استیل را با یکی از این روش ها تمیز کرد، با شن باران کردن در حد فلز سفید (اس اس پی سی-اس پی ۵)، تمیز کردن سطح از مواد شیمیایی و گرد وغبار و رنگ های کهنه (اس اس پی سی-اس پی ۶)، یا فلز سفید (اس اس پی سی- اس پی ۵). گرد روی باید با یک وسیله پلیمریک ترکیب شود و دائم در حرکت باشد تا ترکیب یکنواخت و چسب مناسب درست شود.
زینک ریچ حاوی فلز روی ۶۵ تا ۹۵% در فیلم خشک هستند. وقتی از اسپری استفاده می کنید باید تا می توان خطوط تغذیه ای را کوتاه نگه داشت تا از ته نشین شدن گرد روی و روکش های فیلم غیر یکنواخت جلوگیری شود. رنگ روی در مغازه و کارگاه به کار می رود.
زینک ریچ را می توان در هر اندازه و شکلی از استیل استفاده کرد، هرچند کاربرد آن در ساخت های پیچیده تر مشکل است. زینک ریچ به عنوان آستر در سیستم های دو یا سه روکش عملکرد بالا و برای تعمیر روکش های گالوانیزه دسته ای فراوان استفاده می شوند. در آب و هوای ملایم باید رنگ روی غیر ارگانیک برای جلوگیری از خوردگی به طور مستقل استفاده شود، اما در شرایط بدتر آب و هوایی بهتر است برای افزایش طول عمر آن به عنوان روکش رویه استفاده شود. رنگ حاوی روی محدودیت هایی دارد از جمله هزینه دوره عمر، کاربرد دشوار، روکش غیر یکنواخت (به خصوص در گوشه ها ولبه ها) و نیاز به سطح استیل تمیز.
ویژگی های روکش زینک ریچ
زینک ریچ‌ها مانند همه روکش های رنگی، در چند صد پوند در اینچ مربع (پی اس آی) به طور مکانیکی به استیل چسبیده است. زینک ریچ هم ارگانیک هستند حاوی اپوکسی، هیدرو کربن های آغشته به کلر و دیگر سیلیکات های آلکیل؛و هم غیر ارگانیک می باشند بر پایه سیلیکات های ارگانیک آلکیل. رنگ های ارگانیک و غیر ارگانیک روی یک فیلم خشک به ضخامت ۲.۵ تا ۳.۵ میل به کار می روند.
یکی از دلایل کاربرد روکش های روی توسط مردم محافظت کاتدی آنهاست. به هر حال زینک ریچ‌ها با دیگر روکش ها متفاوتند زیرا برای چسباندن ذرات روی ماده چسبنده دارند. گرد روی باید غلظت زیادی داشته باشد تا بین ذرات روی و استیل رسانایی ایجاد شود. این دلیل دیگری است برای اهمیت تکان دائمی و مخلوط یکنواخت هنگام استفاده. این سؤال وجود دارد که اگر ذرات روی در ماده چسبناک فشرده سازی شوند و ماده چسبناک نارسانا باشد، آیا اصلا حفاظت کاتدی به وجود می آید.
ویژگی های زینک ریچ بستگی به سیستم حلال دارد. در ۲۴ ساعت باید چند روکش بدون ترک خوردگی به کار رود. زینک ریچ ارگانیک به اندازه رنگ غیر ارگانیک نسبت به حرارت مقاوم نیست. مقاومت آنها ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه فارنهایت است. همچنین در برابر اشعه ماورا بنفش (خورشید) از بین می روند، و برای ضد خوردگی به اندازه غیر ارگانیک ها مؤثر نیستند.
خواص و ویژگی‌های زینک ریچ اپوکسی
– مقاومت خوردگی بالا و حفاظت کاتدی به دلیل وجود فلز روی در فرمولاسییون
– مقاومت خوردگی بالا به دلیل وجود رزین اپوکسی
– چسبندگی مناسب برای سطوح فلزی و فولادی
– مقاومت شیمیای مناسب
– سختی بالا
– آستری مناسب ضد خوردگی در سخت ترین شرایط جوی و آب و هوایی
پیشنهاد فنی :
– پیشنهاد می‌گردد این آستر با رویه آلکیدی استفاده نشود زیرا سبب پدیده صابونی میشود.
– این آستر در محیط‌های اسیدی و قلیایی توصیه نمی‌گردد.
موارد استفاده زینک ریچ
سطوح فلزی مانند پل‌ها، سازه‌های فلزی، لوله های انتقال نفت و گاز، تاسیسات مختلف فلزی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و پالایشگاه ها، تأسیسات دریایی، ساحلی و بنادر، مخازن نگهداری و …
